40% પ્રોજેક્ટ વિલંબિત: દિવસે ને દિવસે વધી રહ્યો છે ખર્ચ
દેશમાં દરરોજ લગભગ 25 કિલોમીટર હાઇવેનું કાર્ય કરવામાં આવી રહ્યું છે. હાલમાં, નેશનલ હાઈવે ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (NHAI) એ દરરોજ 40 કિમી હાઈવે બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. તેને વધારીને 50 કિલોમીટર પ્રતિ દિવસ થવાની શક્યતા છે. જે સરકાર કે કંપનીએ તે રોડ બનાવવાનો કોન્ટ્રાક્ટ લીધો છે તેને 1 કિમી હાઈવે બનાવવા પાછળ કેટલો ખર્ચ કરવો પડશે.
હાલમાં પ્રતિ કિલોમીટર રોડ બનાવવા માટે 30 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થાય છે. બાંધકામ સામગ્રી અને શ્રમ ખર્ચ ઉપરાંત, તેમાં સંપાદનનો ખર્ચ પણ સામેલ છે.
થોડા વર્ષો પહેલા સુધી 25 કરોડ રૂપિયા હતા, પરંતુ મોંઘવારી વધવાની સાથે જમીન અને માલસામાનના ભાવ પણ વધ્યા છે. એક સમાચાર અનુસાર, 2020 થી 2021 સુધીમાં બિટુમીન જેવી બાંધકામ સામગ્રીની કિંમતમાં 50-60 ટકાનો વધારો થયો છે. એ જ રીતે સ્ટીલના ભાવમાં 30-40 ટકા અને સિમેન્ટના ભાવમાં 10-15 ટકાનો વધારો થયો છે.
11 મહિનામાં 8000 કિમી
માર્ગ અને પરિવહન મંત્રાલયના ડેટા અનુસાર, ગયા વર્ષના એપ્રિલથી આ વર્ષના ફેબ્રુઆરીના અંત સુધીમાં 8045 કિલોમીટરના હાઈવે બનાવવામાં આવ્યા હતા. મતલબ કે દરરોજ 24 કિમીથી થોડો વધારે હાઇવે બનાવવામાં આવ્યો હતો. NHIએ 2020-21માં એક દિવસમાં 37 કિમી હાઇવે તૈયાર કરવાનો રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. 2020-21માં કુલ 13,327 કિમી હાઇવે બનાવવામાં આવ્યો હતો.. આ પછી 2021-22માં તે ઘટીને 10,457 કિમી થઈ ગયું. 2019-20માં માત્ર 10,237 કિમી હાઈવે બનાવવામાં આવ્યા હતા.
40% પ્રોજેક્ટ વિલંબિત
રાજ્યસભામાં સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલા નિવેદન અનુસાર, હાલમાં તેના 40 ટકા રોડ પ્રોજેક્ટ સમય કરતાં પાછળ ચાલી રહ્યા છે. ફેબ્રુઆરી 2023 સુધી કુલ 1801 પ્રોજેક્ટ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. જેમાંથી 725 રોડ પ્રોજેક્ટ મોડા ચાલી રહ્યા છે. સરકારે આ માટે ચોમાસું, સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદ, કોવિડ-19 રોગચાળો, સ્ટીલ સહિત અન્ય કાચા માલના ભાવમાં વધારાને કારણ આપ્યું છે. આ ઉપરાંત ઘણી જગ્યાએ જમીન સંપાદનમાં સમસ્યાઓ અને કાયદાકીય ગૂંચવણોના કારણે પણ રોડ નિર્માણમાં વિલંબ થઈ રહ્યો છે. સરકારે એમ પણ કહ્યું કે ઘણીવાર કોન્ટ્રાક્ટરની ભૂલને કારણે વિલંબ થાય છે, તો વધેલા ભાવ ચૂકવવામાં આવતા નથી અને નુકસાનની ભરપાઈ પણ કરવામાં આવે છે.